چرا ازدواج‌های فامیلی کارکرد خود را از دست داده‌اند؟
تاریخ انتشار: ۲۷ اردیبهشت ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۷۷۶۵۷۴۹
دکتر علی عربی اظهار کرد: با وجود تمامی تصورات و سنت‌های موجود در تقویت ازدواج فامیلی باید این پدیده را به عنوان یک پدیده اجتماعی، در بردار مکان و زمان مورد بازنگری قرار داد؛ هرچند همچنان باورهای متاثر از مذهب نیز در مقام اسطوره‌های داستانی، تقویت‌کننده ازدواج‌های فامیلی هستند اما آسیب‌شناسی ازدواج‌های انجام شده حاکی از ضرورت بازنگری انتقادی در شیوه‌های تقدس‌بخش به ازدواج فامیلی هستند.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
وی افزود: با اتخاذ نگاهی کارکردی به پدیده ازدواج در طول تاریخ می‌توان چرایی وجود این گونه از ازدواج را برای جامعه قابل تبیین دانست؛ حفظ نام خانوادگی، باور به اصالت خون و مهمتر از آن بقای جمعیت‌های انسانی وابسته به زمین و اعتماد درون گروهی خویشاوندی، برخی از کارکردهای ضرورت وجودی ازدواج فامیلی در تاریخ اجتماعی انسان هستند.
ارتباط ازدواج‌های فامیلی و قتل‌های ناموسی
عربی ادامه داد: این پدیده همچنان در ایران به ویژه در منطقه جنوب که خوزستان در آن قرار دارد حضور قدرتمندی دارد تا آنجایی که در برخی از جمعیت‌های قومی متاثر از فرهنگ پدرسالاری، همچنان زنان و حتی مردان جوان حق انتخاب همسر را مبتنی بر خواست فردی خویش ندارند.
وی افزود: با نگاه آسیب‌شناختی نیز می‌توان اهمیت این نوع از ازدواج را به شکلی ملموس مورد نظر قرار داد و آن توجه به احتمال وقوع قتل‌های ناموسی پیرامون خواست ازدواج افراد به ویژه دختران خارج از دایره خویشاوندی یا فامیل‌های نزدیک است.
عضو هیات علمی گروه جامعه‌شناسی دانشگاه شهید چمران اهواز افزود: امروزه به وضوح مشخص است که بسیاری از جوانان، خواستار ازدواج فامیلی نیستند. از لحاظ جامعه‌شناختی، این امر حاصل دگرگون شدن انسجام جوامع معاصر از مکانیکی مبتنی بر شباهت حداکثری به جمع، به ارگانیکی یعنی تلاش حداکثری برای احیای فردیت است.
وی عنوان کرد: در چنین دیدگاهی، حتی عشق را به ویژه در غرب می‌توان یک پدیده مدرن تلقی کرد؛ هرچند در ایران و ادبیات آن، پدیده عشق را به علت تمدن غنی ایرانی در بیش از یک هزاره قبل نیز تجربه کرده‌ایم و این واقعیت، حاکی از عمق توسعه انسانی در تمدن ایران باستان می‌تواند لحاظ شود؛ در حالی که در غرب همچنان که گیدنز یکی از جامعه‌شناسان معاصر نیز به آن اذعان کرده است، عشق رومانتیک در ازدواج را باید محصول دو قرن اخیر دانست زیرا پیش‌تر، ازدواج‌ها به شکلی کاملا تنظیم شده انجام می‌شد.
ویژگی‌های خانواده هسته‌ای
عربی گفت: در ایران معاصر نیز هویت جوانان، متاثر از فردگرایی ساخته شده است و این مهم در واکنش آن‌ها به تصمیمات مداخله جویانه در زیست‌شان به ویژه در ارتباط با ازدواج به وضوح قابل مشاهده است. این واقعیت حاصل تغییرات ایجاد شده در شکل خانواده نیز هست؛ خانواده معاصر در ادبیات جامعه‌شناختی تحت عنوان خانواده هسته‌ای نام‌گذاری می‌شود که از مهمترین ویژگی‌های آن، نومکان بودن و اتکا بر هویت شغلی زوجین هویت‌یابی شده است که به معنای انفصال از تعاملات به شدت متاثر از خانواده‌های والدینی است.
وی بیان کرد: تشکیل خانواده هسته‌ای و توانمندی آن برای عبور پایدار از کوران زندگی نیازمند پیوندی متفاوت از انتخاب سنتی یا همان ازدواج فامیلی است و نیازمند انتخابی با چاشنی عشق رمانتیک است. عشق متاثر از فردگرایی فرهنگی و اعلام استقلال جوانان می‌تواند سبب استحکام کانون خانواده نیز شود. البته این به معنای فقدان عشق در کلیت ازدواج‌های فامیلی نیست بلکه ضرورت جامعه‌شناختی برای تشکیل خانواده هسته‌ای است. خانواده‌ای که در آن عواطف و احساسات پیرامون اعضای اصلی آن یعنی زن، شوهر و کودکان رسمیت می‌یابد.
انتخاب "طبیعی" زوج، از دورترین فاصله خویشاوندی
وی گفت: حالا این سوال پیش می‌آید که آیا ضرورت زیست‌شناختی برای انتخاب همسر، خارج یا داخل محدوده‌های خویشاوندی وجود دارد؟ در پاسخ به این سوال می‌توان به نتایج تحقیقات جرج ویلیامز تحت عنوان نظریه لاتاری اشاره کرد؛ این نظریه عنوان می‌کند که زندگی موجودات، یک مسابقه تسلیحاتی در سطح ژن‌ها است و گوناگونی ژنتیکی را برگ برنده موجودات در این نبرد دائمی قلمداد می‌کند که در انسان با ازدواج‌های غیر خویشاوندی قابل دسترسی است.
این جامعه‌شناس افزود: این واقعیت توسط تحقیقاتی که مبتنی بر کمپلکس سازگاری بافتی ماژورها (MHC)) که نقش بسیار مهمی در سیستم ایمنی انسان دارند و توسط وِدِکیند در سوئیس انجام شده است، نیز اثبات شده‌اند. در این تحقیقات مردان و زنان در مراوده‌های اجتماعی به شکلی طبیعی، افرادی که به لحاظ تفاوت در این کمپلکس در دورترین فاصله خویشاوندی از هم قرار می‌گرفتند را به عنوان زوج انتخاب کردند. نکته قابل تامل در این آزمایش استفاده از داروهای ضد باروری بود که سبب شد تا نتایج معکوس شوند. به عبارت دیگر در صورت وجود خواست زیستی فرزندآوری، انتخاب افراد با تکیه بر توانمندی‌های تشخیصی زیستی، انتخابی در دورترین فاصله خویشاوندی است.
وی عنوان کرد: بنابراین مشخص است که به لحاظ زیستی، ازدواج فامیلی به علت کاهش گستره تنوع MHC که سبب ناتوانی در مواجهه با تنوع انگلی و میکروبی می‌شود، در دایره انتخابات ازدواجی انسان قرار نمی‌گیرد.
ازدواج فامیلی و افزایش تراکم ژن‌های کشنده و بیماری‌زا
عضو هیات علمی گروه جامعه‌شناسی دانشگاه شهید چمران اهواز گفت: از سوی دیگر، ازدواج فامیلی با افزایش تراکم ژن‌های کشنده و بیماری‌زا در جمعیت‌های انسانی، سبب تحمیل هزینه‌های بالای عاطفی و مالی به جوامع می‌شود. متاسفانه ایران در این زمینه جزو بالاترین آمارهای بیماری‌های ژنتیکی حاصل از تراکم آلل‌های معیوب بیماری‌زا در جمعیت خود، را دارد که البته در دهه اخیر به لطف غربالگری‌های ژنتیکی تا اندازه زیادی مدیریت شده‌اند.
وی بیان کرد: در جمعیت‌های انسانی، این ویژگی‌های زیستی نیست که تعیین‌کننده خواست ازدواج غیر خویشاوندی است. طبق اثر وسترمارک که به نام یک انسان‌شناس فنلاندی نام‌گذاری شده است، انسان‌ها با یک قانون ساده و مبتنی بر مجاورت با افراد در زندگی و رشد خود محدوده خویشاوندی را مشخص می‌کنند. از این رو در جوامع معاصر که فردگرایی جزوی از ارزش‌های اجتماعی قلمداد می‌شود در امتداد ویژگی‌های زیستی، افراد برای ازدواج به شکلی نسبتا معمول به سراغ افرادی خارج از حلقه خویشاوندان مجاور خویش خواهند رفت.
عربی افزود: بنابراین باید با توجه به تمامی موارد مطرح شده، بر این واقعیت تاکید داشته باشیم که در جهان معاصر ازدواج فامیلی نه تنها فاقد کارکردهای پیشینی خود شده است بلکه از لحاظ زیستی و اجتماعی با کژکارکردهایی نیز برای جامعه همراه است از این رو اصرار بیش از اندازه بر این نوع از ازدواج‌ها می‌تواند تبعات آسیب‌شناختی بسیاری را برای جوامع به همراه داشته باشد.
منبع: ایسنا
باشگاه خبرنگاران جوان وبگردی وبگردیمنبع: باشگاه خبرنگاران
کلیدواژه: ازدواج فامیلی جامعه شناس ازدواج های فامیلی خانواده هسته ای ازدواج فامیلی ازدواج ها
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.yjc.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «باشگاه خبرنگاران» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۷۷۶۵۷۴۹ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
طهرانچی: بانوان باید برای نقش‌آفرینی‌های جدی در جامعه آماده شوند
به گزارش خبرنگار خبرگزاری علم و فناوری آنا، مراسم تکریم و معارفه سرپرستان قدیم و جدید امور بانوان دانشگاه آزاد اسلامی واحد اصفهان در این دانشگاه با حضور دکتر محمدمهدی طهرانچی رئیس دانشگاه آزاد اسلامی برگزار شد.
طهرانچی در این مراسم با تأکید بر نقش «زنان» در «خانواده» اظهار کرد: زن در اجتماع و خانواده نقش محوری دارد؛ بنابراین زنان با حضور خود در جامعه و فعالیت‌های اجتماعی می‌توانند به حقوق خود واقف شوند و اگر آنان را از این حضور محروم کنیم، برخلاف تعالیم اسلامی عمل کرده‌ایم.
وی با تأکید بر پژوهش‌های جدی در حوزه زنان بر اساس تعالیم دین اسلام و فرهنگ ایرانی بیان کرد: بانوان باید برای نقش‌آفرینی‌های جدی در جامعه آماده شوند. مولدبودن به معنای ساختن یک خط و یک حرکت فکری پایدارِ سالم نسل طیب بوده و در هر نهاد سازنده‌ای، عنصر زن مولد است.
مسئولان امور بانوان در هویت‌سازی دختران دانشجو وظیفه‌ای سنگین دارند
مشاور رئیس دانشگاه آزاد اسلامی در امور زنان و خانواده نیز با تأکید بر جایگاه نمایندگان حوزه زنان در دانشگاه آزاد اسلامی گفت: مسئولان و رابطان امور بانوان به‌عنوان ارتباط‌دهندگان دو نسل جوان و میان‌سال جامعه زنان در فرآیند هویت‌یابی و هویت‌سازی دختران دانشجو وظیفه‌ای سنگین به عهده‌دارند.
عاصمه قاسمی با تأکید بر هویت‌یابی و هویت‌سازی زن مسلمان ایرانی عنوان کرد: رابطان و مسئولان امور بانوان در واحدهای دانشگاه آزاد اسلامی، هم وظیفه سازمانی را به عهده دارند و هم در خانواده و جامعه، انسان متعهدی هستند که باید بر پایه تعلیم و تربیت اجتماعی بین این دو مسئولیت خطیر، پیوند مناسب برقرار کنند.
طرح‌های حمایتی مقطعی جوابگوی نیاز بانوان شاغل نیست
معاون امور مدارس سمای استان اصفهان نیز با ارائه آمار بانوان شاغل در سطح مدارس سما بر نقش بی‌بدیل مدارس سما در امر تعلیم و تربیت تأکید کرد و توضیح داد: با توجه به توانمندی بانوان در حوزه‌های مدیریتی و اجرایی، طرح‌های حمایتی مقطعی جوابگوی نیاز بانوان شاغل در سمت‌های اجرایی نیست و این گروه از بانوان به دلیل صرف زمان کمتر، در کنار خانواده و به‌منظور جلوگیری از آسیب‌های احتمالی، نیازمند بسته‌های حمایتی خانواده با توجه به مراحل مختلف زندگی هستند.
نفیسه حسین پور اضافه کرد: دانشگاه آزاد اسلامی از توانمندی کافی در راستای ارائه خدمات نگهداری کودکان در سنین مختلف و برگزاری انواع کلاس‌های آموزشی، فرهنگی و توانمندسازی برای اعضای خانواده بانوان شاغل برخوردار بوده و این دانشگاه نیازمند طرح‌های کلان حمایتی با استفاده از امکانات و خدمات موجود در معاونت‌های موضوعی دانشگاه آزاد اسلامی و پرهیز از عملکرد جزیره‌ای است.
اکرم‌السادات میرممتاز، عضو هیئت‌علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد اصفهان، استاد مشاور کانون کارآفرینی و صنایع خلاق و عضو شورای کمیته تعامل دانشگاه و خانواده و دبیر کارگروه آموزشی پژوهشی شورای مشورتی اساتید نهاد مقام معظم رهبری نیز به ارائه گزارش راه‌اندازی کانون کارآفرینی و صنایع خلاق و میزان مشارکت دانشجویان دختر دانشگاه در این کانون پرداخت.
فعالیت‌های علمی بانوان باید باعث افزایش کیفیت زندگی شود
معاون فرهنگی و دانشجویی دانشگاه آزاد اسلامی واحد لنجان نیز بیان کرد: فعالیت‌های علمی و اجرایی بانوان به‌عنوان نیرو‌های انسانی تحول‌گرا باید باعث افزایش کیفیت زندگی خود، خانواده، دانشجویان و جامعه اطرافشان شود.
نرگس عطریان با بیان اینکه افزایش نبوغ اخلاقی و رشد هوش فرهنگی، لازمه حفظ تعادل در بین ساعات کاری و مناسبات دنیای زنانه است، تبیین کرد: اخلاق حرفهای در کنار اخلاق اجتماعی، مدیریت مصرف رسانه، مدیریت ارتباطات صحیح، مدیریت فکر و توجه به اهمیت خانواده‌مداری و تربیت اصولی فرزندان ازجمله شایستگی‌های زنان دنیای امروزی است.
به گزارش آنا، در این مراسم، منصوره پورمیری عضو هیئت‌علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد اصفهان (خوراسگان) که سابقه عضویت در گروه مشاوران جوان استاندار اصفهان و فعالیت در حوزه ارزیابی شایستگی و توانمندسازی مدیران زن استان را در کارنامه خود دارد به‌عنوان مسئول امور بانوان و خانواده استان اصفهان معرفی و از تلاش بدری شاه طالبی در دوران مسئولیت در این پست قدردانی شد.
انتهای پیام/
امام جمعه بلوک براثر سانحه تصادف درگذشت